Lesson 2

Hometask:2/d,f,page 61

Պարապմունք 39

Թեմա՝ Պատկերացում կոնի և գնդի մասին։

Կոն 

Կոնը կարելի է ստանալ՝ պտտելով POA ուղղանկյուն եռանկյունը իր էջերից որևէ մեկի, օրինակ՝ PO-ի շուրջ: Նույն կոնը կստացվի, եթե APB հավասարասրուն եռանկյունը պտտենք PO բարձրության շուրջ:

PO ուղիղը կոչվում է կոնի առանցք, որը պարունակում է կոնի H բարձրությունը:

Կոնի առանցքային հատույթը, որը անցնում է նրա գագաթով, հանդիսանում է PA և PB սրունքներով հավասարասրուն եռանկյուն: PA-ն և PB-ն կոչվում են կոնի ծնորդներ և նշանակվում են l տառով:

Եռանկյան պտույտից առաջացած O կենտրոնով շրջանը կոչվում է կոնի հիմք:

Կոնի շառավիղ կոչվում է նրա հիմքի R=OA=OB շառավիղը:

Կոնի կողմնային մակերևույթի բացվածքը երկրաչափական պատկեր է, որը կոչվում է շրջանի սեկտոր: Այն իրենից ներկայացնում է շրջան, որից դուրս է բերված նրա կենտրոնային անկյունը:

Սեկտորի շառավիղը հավասար է l-ի:

Գունդ

Գունդը ստացվում է կիսաշրջանի կամ շրջանի պտույտի միջոցով՝ իր AB տրամագծի շուրջ:

Գնդի մակերևույթը (գնդային մակերևույթը) կոչվում է գնդոլորտ (սֆերա): Գնդոլորտը ստացվում է կիսաշրջանագծի կամ շրջանագծի պտույտի միջոցով:

Գնդոլորտին են պատկանում գնդի բոլոր այն կետերը, որոնց հեռավորությունը գնդի O կենտրոնից հավասար է R շառավղին:

OA-ն, OB-ն և OC-ն, կամ ցանկացած այլ հատված, որը միացնում է գնդոլորտի կետը գնդի կենտրոնի հետ, կոչվում է գնդի շառավիղ:

 Գնդի երկու կետեր միացնող հատվածը, որը անցնում է գնդի կենտրոնով, կոչվում է գնդի տրամագիծ: Վերևի նկարում դա AB հատվածն է:

Կենտրոնով անցնող գնդի հատույթը կոչվում է մեծ շրջան, իսկ գնդոլորտի հատույթը՝ մեծ շրջանագիծ:

Գնդի մակերևույթը (գնդոլորտը կամ սֆերան) տարածության այն կետերի երկրաչափական տեղն է, որոնք հավասարահեռ են մի կետից։ Այդ կետը կոչվում է գնդոլորտի կենտրոն, իսկ գնդոլորտի որևէ կետ նրա կենտրոնի հետ միացնող հատվածը կոչվում է գնդի շառավիղ։ Ոլորտով պարփակված և ոլորտի կենտրոնը պարունակող տարածության մասը կոչվում է գունդ։ Գունդը կառաջանա որպես պտտական մարմին, եթե շրջանը կամ կիսաշրջանը պտտենք տրամագծի շուրջը։

Ֆուտբոլի գնդակը, ձմերուկը, գլոբուսը պատկերացում են տալիս գնդի մասին: Գնդի մակերևույթի երկու կետը միացնող և գնդի կենտրոնով անցնող հատվածն անվանում են գնդի տրամագիծ: Գնդի տրամագիծը հավասար է երկու շառավղի: Գնդի մակերևույթն անվանում են գնդոլորտ (սֆերա):
Հարթությունը հատում է գնդոլորտը շրջանագծով: Այդպիսի շրջանագծերն ունեն տարբեր շառավիղներ. հարթությունը որքան հեռու է գնդոլորտի կենտրոնից, այնքան փոքր է հատույթի շառավիղը: Ամենամեծ շրջանագծերը ստացվում են այն դեպքում, երբ գնդոլորտը հատվում է կենտրոնով անցնող հարթություններով: Այս դեպքում շրջանագծի շառավիղը գնդոլորտի (գնդի) շառավիղն է: Երկրի մակերևույթի վրա այդպիսի մեծ շրջանագծեր են հասարակածը և միջօրեականները: Զուգահեռականները՝ երկրի մակերևույթի հատույթներն են այն հարթություններով, որոնք զուգահեռ են հասարակածի հարթությանը:

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․ Ո՞ր պատկերն է կոչվում կոն։ GEOGEBRA ծրագրով գծել կոն։

2․ Ինչպե՞ս կարելի է ստանալ կոն։

Կոնը կարելի է ստանալ՝ պտտելով ուղղանկյուն եռանկյունը իր էջերից որևէ մեկի շուրջ:

3.Ո՞ր պատկերն է կոչվում գունդ։ GEOGEBRA ծրագրով գծել գունդ։

4․Ինչպե՞ս կարելի է ստանալ գունդ։

Գունդը ստացվում է կիսաշրջանի կամ շրջանի պտույտի միջոցով՝ իր տրամագծի շուրջ:

5․Նշիր պտտման մարմինների վերաբերյալ ճիշտ պնդումը:

• կոնը կարելի է ստանալ՝ պտտելով ուղղանկյուն եռանկյունը իր էջերից որևէ մեկի շուրջ:
• պրիզման ստացվում է քառակուսու պտույտի միջոցով՝ իր բարձրության շուրջ:
• գլանը ստացվում է ուղղանկյան եռանկյան պտույտի միջոցով՝ իր բարձրության շուրջ:

6․ 7 սմ և 24 սմ էջերով և 25 սմ ներքնաձիգով ուղղանկյուն եռանկյունը պտտվում է իր մեծ էջի շուրջ:

Առաջացած պտտման մարմնի անվանումը՝ 

Կոն է:

Առաջացած պտտման մարմնի բարձրությունը՝ 

24սմ է:

 Առաջացած պտտման մարմնի ծնորդը՝ 

25սմ է:

Առաջացած պտտման մարմնի շառավիղը՝ 

7սմ է:

7․Լուծել խնդիրը․

Ծնորդ ֊ 12սմ:
Շառավիղ ֊ 6սմ:

Դաս 17.

Դիտել տեսանյութերը.

Մարմնի (կերոսինի)  ներքին էներգիայի փոփոխումը մեխանիկական աշխատանք կատարելով՝

§40. Ջերմաքանակ.

§41. Ջերմահաղորդականություն.

Առաջադրվող հարցեր՝

1) Ինչով են տարբերվում ջերմահաղորդման պրոցեսը և աշխատանքի կատարումը:

Ջերմահաղորդման պրոցեսը և աշխատանքի կատարումը տարբերվում են նրանով, որ ջերմահաղորդման պրոցեսի ժամանակ օգտագործվում է ներքին էներգիան։

2) Ինչ է ջերմանաքանակը: 

Այն էներգիան, որի մարմինը ստանում է կամ տալիս է ջերմափոխանակության ժամանակ, կոչվում է ջերմաքանակ:

3) Ինչ միավորով է արտահայտվում ջերմաքանակը միավորների ՄՀ-ում:

Ջերմաքանակ արտահայտվում է` 1Ջ(Ջոուլ), 1ԿՋ(Կիլաջոուլ), 1ՄՋ(Մեգաջոուլ)

4) Որ դեպքում է ավելի շատ ջերմաքանակ պահանջվում՝ նույն զանգվածի գոլ, թե եռման ջուր ստանալու համար:

5․Նկարագրեք ջերմահաղորդականության երևույթը ցուցադրող փորձը:

Օրինակ՝ սառը ձեռքերով տաք մարմնին դիպչելիս զգում ենք, թե ինչպես են ձեռքերը տաքանում։

Պարապմունք 40

Առաջադրանքներ։

1․ Լուծել անհավասարումները։

1.
ա) x ∈ (-∞; 1);
բ) x ∈ (-1; +∞);
գ)x ∈ (-∞; -7/15);
դ)x ∈ (∅);

2.
ա) x ∈ (-∞; 3)
բ)x ∈ (8/3; +∞)
գ)x ∈ (-0.5; +∞)
դ)x ∈ (∅);

3
ա) x ∈ (-∞; ∞)
բ) x ∈ (-∞; ∞)
գ) x ∈ (-∞; ∞)
դ) x ∈ (∅);

4
ա) x ∈ (-∞; ∞)
բ) x ∈ (-∞; ∞)
գ) x ∈ (∅);
դ) x ∈ (-∞; ∞)

5
ա) x ∈ (-∞; 24)
բ) x ∈ (-∞; 6)

2․ Լուծել անհավասարումները։

ա) x > 1; x ∈ (1; +∞);
բ) x < 10; x ∈ (-∞; 10);
գ) x < 2; x ∈ (-∞; 2);
դ) x > 5; x ∈ (-∞; 5);

3․Լուծել անհավասարումները

ա) x < 3; x ∈ (-∞; 2);
բ) x > 5/2; x ∈ (5/2; +∞);
գ) x < 1/2; x ∈ (-∞; 5/2);
դ) ∅; x ∈ (∅);

Самостоятельная работа в блогах 7-8 класс (выполняется на уроке)

Задание 1 : закончите предложения:

Встречаясь с друзьями, мы поздороваемся

Окончив институт, я буду футболистом

Слушая музыку, очень громко

Женившись, она уехал в свой родной город

Позавтракав, я пошёл играть в футбол

Посмотрев фильм, я смеялся

Возвращаясь с работы,я начал кушать

Получив письмо, стала быстро читать

Открыв дверь, друзья удивились

Стоя на остановке, увидел друга

February 26-March 1

Lesson 1

Tuvalu:a disaster waiting to happen/to read the text and translate the unknown words/page 58

Ինքնաստուգում

1)Տվե՛ք ջրածին քիմիական տարրի բնութագիրը` ըստ տևյալ պլանի.

ա) քիմիական նշանը, H₂

բ) հարաբերական ատոմային զանգվածը, 1ատոմի զանգվածը m0 = 1*1,66*1,-27կգ

գ) դիրքը պարբերական համակարգում, պարբ.1, խումբ1, ենթ. գլխավոր

Որոշիչ

Գոյականական անդամի լրացումը, որը ցույց է տալիս հատկանիշ (որակ, որպիսություն, քանակ, չափ), կոչվում է որոշիչ:

Օրինակ՝ Գեղեցիկ  լճակը դիմավորեց հոգնած ճամփորդներին լազուր հայացքով ու մեղմ ալեվետումով :

Որոշիչ ունեցող անդամը կոչվում է որոշյալ:

Որոշիչը սովորաբար դրվում է որոշյալից առաջ և պատասխանում է ինչպիսի՞, ո՞ր, որքա՞ն, ինչքա՞ն, ինչի՞ց, ինչո՞վ և նման այլ հարցերի:

Որոշիչն արտահայտվում է՝

• որակական և հարաբերական ածականներով, օրինակ՝ վայրի բնություն, ոսկե մեդալ, լեռնային վտակ, քնքուշ աղջիկ:
• գոյականի ուղղական, սեռական, բացառական, գործիական հոլովներով, օրինակ՝ ծով համբերություն, քար լռություն, ուրցի թեյ, սարի ծաղիկ, պատի ժամացույց, բրդից վերարկու, չամիչով փլավ, գլխարկով աղջիկ:
• առարկայի հատկանիշ ցույց տվող դերանուններով, օրինակ՝ այն մարդը, այդպիսի զրույցներ, յուրաքանչյուր օր, ոչ մի խնդիր:
• թվականի բոլոր տեսակներով, օրինակ՝ հարյուր բառ, երրորդ խումբ, տասական վարժություն, մեկ երրորդ մաս:
• հարակատար, ենթակայական, անորոշ դերբայներով, օրինակ՝ հասած միրգ, երգող դպրոց, խոսելու թեմա:
• բառակապակցություններով, օրինակ՝ ճերմակ ծաղիկներով գարուն, բարձր շենքերով թաղամաս, գեղեցիկ աչքերով աղջիկ:

Եթե որոշիչն ընկնում է որոշյալից հետո, կոչվում է հետադաս որոշիչ:
Հետադաս որոշիչը որոշյալից տրոհվում է բութով, իսկ նախադասության մնացած մասից՝ ստորակետով:

Հետադաս որոշիչը չի տրոհվում, եթե արտահայտված է մեկ բառով:

Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե:

Հետադաս որոշիչը տրոհվում է բութով, եթե արտահայտված է՝

• բազմակի որոշիչներով՝
  • Քայլում էր ծերուկը՝ ալեհեր, կարճահասակ :
• բառակապակցությամբ՝
  • դիմացի տունը՝ կարմիր տանիքով, լուսավորվել էր:
• դերբայական դարձվածքով՝
  • Խոսքը՝ պապերից լսած, փոխանցեց զավակներին:

Առաջադրանք:
1.Տրված տեքստից դուրս գրիր որոշիչները և որոշիր, թե ինչ խոսքի մասով են արտահայտված:
Երբ առաջին անգամ Անտարկտիդայի սառցածածկույթի տակ արևադարձային հնագույն—ածական կենդանիների և ծառերի քարացած-դեր բայ մնացորդներ հայտնաբերվեցին, ոչ ոք դրան չհավատաց: Մոտ հիսուն տարի պահանջվեց, որ վեցերորդ-թվական մայրցամաքի դինոզավրերի մասին ճշմարտությունը հաղթանակի: Անտարկտիդայում հնէաբանական վերջին գտածոն եզակի է: Մի այնպիսի կմախք է հայտնաբերվել, որպիսին գիտնականները դեռ երբեք և ոչ մի—ժխտական դերանուն տեղ չէին հանդիպել: Դա երեք մետր վաթսուն —թվական սանտիմետր բարձրություն ունեցող փետրավոր գիշատիչ մողես է, որը ջայլամ է հիշեցնում, բայց ձիու գլխից մեծ զլուխ և արծվի հզոր կտուց ունի: Գտածոն քառասունվեց միլիոն տարեկան է:
2. Կազմիր երկուական նախադասություն, որոնցում որոշիչն արտահայտված լինի

գոյականով, Գնդակի տեսքով այդ խաղալիքը շատ լավն էր։

Մեքենայի արագությամբ վազում էի անտառում։

ածականով, Փոքրիկ շնիկը կորել էր փողոցում։

Կարմիր ծաղիկները զարդարում էին այգին։

թվականով, Չորս տղաներով քայլումեյնք փողոցով։

Հազար մարդ մահացավ երկրաշառժի պատճառով։

դերբայով, Քարացած տղան կանգնել էր արջի որջի մոտ։

Լացող երեխան իմ եղբայրն էր։

Այսօր մայրենի լեզվի օրն է, կարդում ենք առակներ արևմտահայերեն

ԱՌԻՒԾԸ ԵՒ ՄԱՐԴԸ

Զօրաւոր առիւծ մը, որ նստած էր ժայռի մը վրայ, կը տեսնէ որ գազանները
սարսափահար կը վազէին։ Առիւծը կը հարցնէ, թէ ինչո՞ւ կը փախէին եւ
որմէ՞ կը վախնային։
—Դուն ալ փախիր,- կ’ըսեն,- որովհետեւ մարդը կու գայ։
—Ո՞վ է մարդը,- կը հարցնէ Առիւծը,- եւ ի՞նչ է անոր ուժը, որ կը փախիք
անկէ։
—Կու գայ եւ քեզի ալ կը վնասէ,- կ’ըսեն։
Իր ուժերուն վստահ՝ Առիւծը կը մնայ իր տեղը։ Եւ ահա կու գայ հողագործ
մարդ մը։
—Եկուր կռուինք,- կ’ըսէ հպարտ Առիւծը։
—Շատ լաւ,- կ’ըսէ մարդը,- բայց քու զէնքերդ հետդ են, մինչ իմիններս
տունն են։ Քեզ կապեմ, որպէսզի չփախիս, իսկ ես երթամ եւ բերեմ զէնքերս,
որպէսզի կռուինք։
Առիւծը կ’ըսէ.
—Երդում ըրէ, որ պիտի գաս եւ ես կ’ընդունիմ ըսածդ։
Մարդը երդում կ’ընէ եւ Առիւծը կը համաձայնի կապուիլ։
Մարդը կը հանէ պարանը եւ Առիւծը պինդ կը կապէ կաղնիի ծառին, ապա
ծառէն կը կտրէ հաստ ճիւղ մը եւ կը սկսի զարնել Առիւծին։
Առիւծը կը գոչէ.
—Աւելի զօրաւոր եւ անխնայ զարկ կողերուս, որովհետեւ այս խելքիս միայն
այսպիսի ծեծ կը վայելէ։

Առաջադրանք:
Կարդալ և փոխադրել արևմտահայերեն:

Մի զորավոր առյուծ նստել էր ժայռին և տեսնում է որ, գազաններ այդ ճանապարհով գալիս էին դողալով և անցնում: Առյուծը հարցրեց նրանց. Ինչու՞ եք փախչում և ու՞մ ահից եք զարհուրած փախչում:
-Փախիր և դու, որովհետև ահա գալիս է մարդը:
– Ո՞վ է մարդը-հարցնում է առյուծը- և ի՞նչ է նա և ի՞նչ է նրա ուժը և նրա կերպարանքը, որ փախչում եք նրանից
– Կգա, կտեսնի քեզ և քեզ վայ կլինի:

 Եվ ահա յուր հանդից եկավ մի հողագործ մարդ: Եվ առյուծն ասաց. Միթե՞ դու ես այն մարդը, որ փախցնում է գազաններին: Եվ նա ասաց. Այո, ես եմ: Առյուծն ասաց. Արի կռվենք:

Մարդն ասաց. Այո, բայց քո զենքերը քեզ հետ են, իսկ իմը՝ տանն են: Եկ, նախ քեզ կապեմ, որպեսզի չփախչես, մինչև ես գնամ առնեմ իմ զենքը և ապա կռվենք: Առյուծն ասաց. Երդվիր, որ կգաս և ես կլսեմ քեզ: Մարդն երդվեց և առյուծն ասաց. Հիմա կապիր ինձ և գնա, շուտ դարձիր: Մարդը հանեց պարանը և առյուծին պինդ կապով կապեց կաղնու ծառին և ծառից կտրեց մի բիր և սկսեց զարկել առյուծին:

Եվ առյուծը գոչեց. Եթե դու մարդ ես, ավելի խիստ և անխնա զարկիր իմ կողերին, որովհետև այս խելքին այդպես է վայել:

Պարապմունք 39

Թեմա՝ Առաջին աստիճանի մեկ անհայտով անհավասարումներ։

kx−b>0 կամ kx−b<0 տեսքի անհավասարումները, որտեղ k -ն և b -ն տրված թվեր են, ընդ որում k≠0, անվանում են առաջին աստիճանի մեկ x անհայտով անհավասարումներ:Օրինակ՝ 4+>0,1-<0

k-ն անհավասարման անհայտի գործակից, իսկ b-ն ազատ անդամ։

Անհավասարման լուծումը այն թիվն է, որը x-ի փոխարեն տեղադրելով ստացվում է ճիշտ թվային անհավասարություն։

Լուծել անհավասարումը նշանակում է, գտնել նրա բոլոր լուծումները, կամ ապացուցել, որ դրանք չկան։

Օրինակ 1․ a−5<0, a<5 Պատասխան՝a∈(-∞;5)

Օրինակ 2․ −2y−100<0 Երկու մասը բաժանելով -2-ի, կստանանք՝
y>−50 (անհավասարության նշանը փոխվում է)
Պատասխան՝y∈(−50;+∞)

Հուշում՝ երբ թիվը կամ փոփոխականը անհավասարման մի մասից տեղափոխվում է մյուս մասը, ապա նրա նշանը փոխվում է:

Մեկ անհայտով առաջին աստիճանի անհավասարումների լուծման ալգորիթմը հետևյալն է՝ ա այդ անհավասարման ազատ անդամը տեղափոխում ենք անհավասարման աջ մասը, փոխելով նշանը հակադիրով, բ ստացված անհավասարման երկու մասը բաժանել անհայտի գործակցի վրա, ընդ որում, եթե >0, ապա անհավասարման նշանը չի փոխվում, իսկ եթե<0, ապա անհավասարման նշանը փոխվում է հակադիրով։ Ստացված անհավասարումը հենց պատասխանն է։

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․ Ի՞նչն են անվանում առաջին աստիճանի մեկ անհայտով անհավասարում։ Գրել մի քանի օրինակ։

kx−b>0 կամ kx−b<0 տեսքի անհավասարումները, որտեղ k -ն և b -ն տրված թվեր են, ընդ որում k≠0, անվանում են առաջին աստիճանի մեկ x անհայտով անհավասարումներ: Օրինակ՝ 2 + 4 > 2, 3 + 9 > 9, -3 – 2 < 0:

2․ Ի՞նչն են անվանում առաջին աստիճանի մեկ անհայտով անհավասարման լուծում։

Անհավասարման լուծումը այն թիվն է, որը անհայտի փոխարեն տեղադրելով ստացվում է ճիշտ թվային անհավասարություն։

3․ Ի՞նչ է նշանակում լուծել առաջին աստիճանի մեկ անհայտով անհավասարումը։

Լուծել անհավասարումը նշանակում է, գտնել նրա բոլոր լուծումները, կամ ապացուցել, որ դրանք չկան։

4․ Արդյո՞ք 4 թիվը հանդիսանում է նշված անհավասարման լուծում՝
ա) x>0 — Այո
բ) x<-2 — Ոչ
գ) -4<x<4 — Ոչ
դ) x<4,2 — Այո
ե) 3,8 <x<4,1 — Այո

5․ Լուծել անհավասարումները․

ա) x > 1
բ) x < -5
գ) x < -0,5
դ) x > -3
ե) x > -7
զ) x < 1.1/3

ա) x > 3
բ) x < 4
գ) x > 0
դ) x < 12
ե) x > -2
զ) x < -9

ա) x > 2.2
բ) x < 7.5
գ) x < 4.9
դ) x > 1.4
ե) x > -2.8
զ) x > -4.883