Սերգեյ Մերգելյան

Սերգեյ Նիկիտի Մերգելյանը ծնվել է 1928թ. մայիսի 19-ին Սիմֆերոպոլում: Նա հայ մաթեմատիկոս է։ Ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր (1949), պրոֆեսոր (1952), ՍՍՀՄ ԳԱ թղթակից անդամ (1953), ՀՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1956)։ ՍՄԿԿ անդամ 1955-ից։ Ավարտել է Երևանի համալսարանը (1947), ՍՍՀՄ ԳԱ Ստեկլովի անվան մաթեմատիկական ինստիտուտի ասպիրանտուրան (1949, գիտ. ղեկավար՝ Մ. Վ. Կելդիշ)։

Մերգելյանի հետազոտություններն ընդգրկում են ժամանակակից անալիզի մի քանի բնագավառներ։ Նա հիմնարար արդյունքներ է ստացել կոմպլեքս տիրույթում մոտավորությունների տեսության բնագաառում։ Իր ստեղծած նոր հզոր մեթոդով սպառիչ կերպով լուծեց կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաները բազմանդամներով հավասարաչափ մոտարկելու հնարավորության խնդիրը և դրանով ավարտեց մոտավորությունների տեսության զարգացման՝ 1930-ական թթ. Մ. Ա. Լավրենտեևի ու Մ. Վ. Կելդիշի հետազոտություններով սկսված փուլը։ Այս աշխատանքների համար 1952-ին Մերգելյանին շնորհվեց ՍՍՀՄ պետական մրցանակ։ Մերգելյանը խոր հետազոտություններ է կատարել և արժեքավոր արդյունքներ ստացել կամայական կոնտինուումների վրա բազմանդամներով լավագույն մոտարկման, իրական առանցքի վրա բազմանդամներով կշռյալ մոտարկման, կոմպլեքս հարթության փակ բազմությունների վրա բազմանդամներով կետային մոտարկման, կոմպակտների վրա հարմոնիկ բազմանդամներով և սահմանափակ կոնտինուումների վրա ամբողջ ֆունկցիաներով հավասարաչափ մոտարկման, հարմոնիկ ֆունկցիաների միակության, դիֆերենցիալ հավասարումների տեսության մեջ Կոշիի խնդրի և այլ հարցերի վերաբերյալ։ Նա մեծ վաստակ ունի միջազգային ճանաչում ստացած հայկական մաթեմատիկական գիտական դպրոցի կազմավորման ու հետագա զարգացման, Հայաստանում հաշվողական տեխնիկայի ու կիբեռնետիկայի զարգացման գործում։

Մերգելյանը մահացել է 2008 թվականին Լոս Անջելեսում՝ երկարատև հիվանդությունից հետո։ 

Թվական անուն, գործնական աշխատանքներ

1. Առածներում լրացնել թվականները:
Ուզողի —  երեսն է սև, չուզողի  — : Ուզողի մեկ երեսն է սև, չուզողի տասը:
— չափիր, — կտրիր: Յոթ չափիր, մեկ կտրիր:
Գիտունին — ասա, անգետին -: Գիտունին մեկ ասա, անգետին հազար ու մեկ:
Մի ունեցիր — դահեկան, ունեցիր — բարեկամ: Մի ունեցիր հարյուր դահեկան, ունեցիր հարյուր բարեկամ:
— մատիցդ որ մեկը կտրես, արյուն դուրս կգա: Տաս մատիցդ որ մեկը կտրես, արյուն դուրս կգա:
— խելքը լավ է, -` ավելի լավ Մեկ խելքը լավ է, երկուսը` ավելի լավ
Հերոսը- անգամ է մեռնում, վախկոտը` — : Հերոսը մեկ անգամ է մեռնում, վախկոտը` հազար ու մեկ:

2. Հետևյալ թվականները գրել տառերով
ա. 69 -վաթսունինը, 1988- հազար ինը հարյուր ութսունութ, 357 — երեք հայուր հիսունյոթ, 2968- երկու հազար ինը հարյուր վաթսունութ, 99-իննսունինը, 3-րդ-երրորդ, 10-րդ -տասերորդ:
բ.  I- առաջին,II -երկրորդ,III երրորդ,IV-չորրորդ,V- հինգերորդ,VI-վեցերորդ,VII — յոթերորդ, VIII-ութերորդ,IX-իններորդ,X—տասերորդ:

3. Տրված բացարձակ թվականները արմատի կրկնությամբ և ածանցման միջոցով դարձնել բաշխական, նույնը դարձնել նաև դասական:
Մեկ, չորս,  հինգ, ութ, ինը, տասը, տասնինը:

Մեկ- մեկական, առաջին

չորս- չորսական, չորրորդ

հինգ- հնգական, հինգերորդ

ութ- ութական, ութերորդ

ինը- իննական, իններորդ

տասը- տասնական, տասներորդ

տասնինը- տասնիննական, տասնիններորդ

4. Ըստ վերը նշված աղյուսակի ` գրիր քո և ձեր ընտանիքի անդամների ծննդյան տարեթվերը:

Հայրիկ՝ 1981 — ՌՋՁԱ

Մայրիկ՝ — 1982 — ՌՋՁԲ

ԵՍ՝- 2010 — ՍԺ

Քույրիկ՝ -2012 — ՍԼԲ

Հունվարան ճամբար

Մեղրի կիրառման պատմություն

Մարդու օրգանիզմի վրա մեղրի թողած ազդեցությունների քննարկում

Մեղրի որակական և քանակական անալիզ

Նպատակ`Սովորողները ձեռք են բերում գիտելիքներ նշված թեմաներով և փորձում են պարզագույն մեթոներով որոշել մեղրի որակը։

1. Խանութում ճաշից հետո 2 անգամ ավելի շատ տանձ վաճառվեց, քան մինչև ճաշը: Ամբողջ օրվա ընթացքում վաճառվեց 330կգ տանձ: Քանի՞ կիլոգրամ տանձ վաճառվեց մինչև ճաշը։330։3=110կգ

2. Մադրիդում ժամը 5-ն է կեսօրից հետո, իսկ ՍանՖրանցիսկոյում՝ նույն օրվա առավոտյան ժամը ութն է: Երեկ Աննան Սան Ֆրանցիսկոյում գնաց քնելու երեկոյան ժամը 9-ին: Մադրիդում այդ պահին ժամը քանի՞սն էր:

3. Բաբկենի այգում յուրաքանչյուր բույս ունի կա՛մ միայն 5 տերև, կա՛մ 2 տերև ու 1 ծաղիկ: Բոլոր բույսերը միասին ունեն 6 ծաղիկ և 42 տերև: Քանի՞ բույս կա Բաբկենի այգում:Мой ответ

4. Արտակը կառուցեց խորանարդ՝ օգտագործելով 27 խորանարդիկ, որոնք ներկված են կա՛մ սև, կա՛մ սպիտակ: Կողք կողքի դրված ցանկացած երկու խորանարդիկ ունեն տարբեր գույն (տե՛ս նկարը): Քանի՞ սպիտակ խորանարդիկ օգտագործեց Արտակը:

5. Արսենը մտապահած թվի կրկնապատիկից հանեց 138 և ստացավ 102: Ո՞ր թիվն էր մտապահել Արսենը:Мой ответ

6. Զբոսաշրջիկները 4 ժամ ավտոմեքենայով և 7 ժամ գնացքով անցան 640կմ ճանապարհ: Գտի՛ր գնացքի արագությունը, եթե նրա արագությունը 5կմ/ժ-ով մեծ էր ավտոմեքենայի արագությունից:

7. Փողոցի երկայնքով կողք կողքի կար 9 տուն: Յուրաքանչյուր տանը բնակվում էր ամենաքիչը մեկ մարդ: Ցանկացած երկու հարևան տներում միասին բնակվում էր ամենաշատը վեց մարդ: Ամենաշատը քանի՞ մարդ կարող էր բնակվել այդ փողոցում:29

8. Երեկույթի ժամանակ երկու միանման տորթերից յուրաքանչյուրը բաժանեցին չորս հավասար մասերի։ Հետո ստացված ամեն մի կտորը բաժանեցին ևս երեք մասի։ Մասնակիցներից յուրաքանչյուրը վերցրեց մեկական կտոր և վերջում մնաց տորթի երեք կտոր։ Քանի՞ մարդ էր մասնակցում երեկույթին:9

9. Տոպրակի մեջ կան 3 կանաչ և 5 դեղին խնձոր, 7 կանաչ և 2 դեղին տանձ: Լևոնը ամենաքիչը քանի՞ միրգ պետք է հանի տոպրակից, որ դուրս եկածների մեջ լինի նույն գույնի առնվազն մեկ խնձոր և մեկ տանձ:7 կանաչ+5 դեղին+1

10. Ռետինե գնդակն ընկնում է 16 մետր բարձրությամբ տան տանիքից: Գետնին բախվելուց հետո այն յուրաքանչյուր անգամ բարձրանում է իր նախորդ բարձրության 1/2-ի չափով: Քանի՞ անգամ գնդակը կհայտնվի պատուհանի առջև, որի ստորին եզրը գտնվում է գետնից 7 մետր, իսկ վերինը՝ 9 մետր բարձրության վրա:2

Ուսումնական ձմեռ

• «Նոր տարվա ուտեստները, նրանց խորհուրդը տարբեր երկրներում»/տեսանյութի պատրաստում/

Գերմանիայում Ամանորի սեղանին անպայման մատուցվում է չամիչով, խնձորով ու ընկույզով պատրաստված թխվածք, որի յուրաքանչյուր բաղադրիչ ունի իր նշանակությունը: Օրինակ՝ ընկույզը կյանքի դժվարությունները հաղթահարելու իմաստն ունի, իսկ չամիչը՝ խորհրդանշում է առատություն:

Ֆրանսիայում ամանորյա սեղանին դրվում է հատուկ պատրաստված հնդկահավ՝ կոնյակով և սերուցքով, ինչպես նաև սեղանին դրվում է շագանակ, պաշտետ, ապխտած սաղմոն և տարբեր տեսակի պանիր: Որպես աղանդեր՝ մատուցվում է սերուցքային տորթ, իսկ խմիչքներից՝ շամպայն և չոր գինիներ:

 Հարավային Չինաստանի բնակիչները սեղանին են դնում ձմերուկ, որի կարմիր և քաղցր միջուկը հաջողություն է խորհրդանշում գալիք տարում։

Ամերիկյան ամանորյա ուտեստ է հնդկահավը: Ի տարբերություն անգլիական հնդկահավի, ամերիկյան հնդկահավը պատրաստվում է մի քիչ տարօրինակ ձևով, այն լցոնում են սառնարանում մնացած մթերքներով՝ պանիր, սխտոր, խնձոր, կաղամբ, լոբի, սունկ, սալորաչիր և համեմունքներ:

Հայասատանում ամենահայտնի ուտեստն է չրրեով, լավաշով փլավ որը այժմ կներկայացնեմ տեսանյութի տեսքով։

• Ընթերցանության ցանկից ընտրել մեկ գիրք, կամ ինքդ առաջարկիր, կարդալ, համառոտ գրել բլոգում, պատրաստել տեսանյութ՝ նկարագրելով գիրքը, խորհուրդ տալ կարդալ ընկերոջը:

Новый год, история появления празднования Нового года

Лексические упражнения:

1. Ответьте на вопросы. Запишите ответы:

1. Что она делает, играет? Нет, она не играет.

2. Что они делают, работают?  Нет, они не работают

3. Что вы делаете, слушаете? Нет, мы не слушаем

4. Что ты делаешь, отдыхаешь? Нет, я не отдыхаю

5. Что мы делаем, читаем? Нет, мы не читаем

6. Что он делает, пишет? Нет, он не пишет

7. Что они делают, считают? Нет, они не считают

8. Они умеют? Нет, они не  умеют

2.Заполните таблицу:

Что делать?

Слушать, играть, отдыхать, работать писать, читать, знать, уметь

Я	что делаю?	Слушаю, играю, отдыхаю, работаю пишу, читаю, знаю, умею
Ты	что делаешь?	Слушаешь, играешь, отдыхаешь, работаешь пишешь, читаешь, знаешь,  умеешь
Он	что делает	Слушает, играет, отдыхает, работает пишет, читает, знает, умеет
Она	что делает	Слушает, играет, отдыхает, работает пишет, читает, знает, умеет
Мы	что делаем?	Слушаем, играем, отдыхаем, работаем пишем, читаем, знаем, умеем
Вы	что делаете?	Слушаете, играете, отдыхаете, работаете пишете, читаете, знаете, умеете
Они	что делают?	Слушают, играют, отдыхают, работают пишут, читают, знают, умеют